Σιδερίτης Ευβοίας



Sideritis euboea [1]

Ο Sideritis euboea, ένα από τα 17 είδη που σιδερίτη που φύεται στην Ελλάδα, ή Τσάι του βουνού της Εύβοιας, είναι πολυετής πόα ύψους 15 – 40 εκ. Το φυτό καλύπτεται από εριώδες λευκό τρίχωμα.

Είναι ένα Ελληνικό ενδημικό είδος. Φύεται στα βουνά της Εύβοιας Όχη, Δίρφης και Ξεροβούνι σε υψόμετρο από 600 έως 1.700 μέτρα.

Το είδος αυτό εάν και έχει αρκετές ομοιότητες με την Μαλοτήρα της Κρήτης (Sideritis syriaca, male tirare δηλαδή τραβώ την ασθένεια) και το Τσάι του Παρνασσού (Sideritis raeseri), διακρίνεται από τα παραπάνω για την μικρότερη και με πιο πυκνά διατεταγμένους σπονδύλους ταξιανθία, καθώς και από το εριώδες τρίχωμα των βρακτείων.

Λόγο της παράνομης κοπής (για εμπορικούς σκοπούς) και της καταστροφής σε πολλές περιπτώσεις των φυτών (συλλογή με εκρίζωση), ο πληθυσμός αυτού του είδους έχει σημειώσει σημαντική μείωση, γι' αυτό και ισχύει απαγόρευση συλλογής του από το 2014.[2]

Ωστόσο τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται καλλιέργειες σε μεγάλα υψόμετρα, για παράδειγμα στο Ξερβούνι και Μαυροβούνι σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.





Μοναδικός είναι ο συνδυασμός αφεψήματος σιδερίτη και άγριας μέντας (Μέντα η πουλέγειος Mentha pulegium ή βλιχούνι ή φλισκούνι), με λίγο μέλι ή πετιμέζι.



Καιρός να σταματήσουμε να αγοράζουμε από πολυεθνικές τσάι και παράγωγα προϊόντα όπως αναψυκτικά, αμφίβολης ποιότητας και να στραφούμε στο ενδημικό τσάι του βουνού.



Ποιά είναι όμως η άποψη της "πράσινης ανάπτυξης" για τους βιοτόπους του προστατευόμενου sideritis euboea;

ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΥΓΙΕΙΝΟ το ΤΣΑΪ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ ή ο ΚΑΦΕΣ;
-Στη χώρα μας ευδοκιμούν 17 ποικιλίες τσαγιού του βουνού, η Ελλάδα και η Ισπανία είναι οι χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση. Η ερευνητική μου ομάδα μελέτησε τις αντιοξειδωτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες της ποικιλίας (sideritis Euboea) που ευδοκιμεί στα βουνά της Εύβοιας και τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Journal of Agricultural and Food Chemistry με τίτλο: Extraction and Identification of Natural Antioxidant from Sideritis Euboea.
-Περιέχει ένα μεγάλο αριθμό ουσιών με αντιοξειδωτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες (φλαβονοειδή, κατεχίνες, τριτερπενικά οξέα, στερόλες, αιθέρια έλαια, κουρκουμίνη κλπ) και δρα σαν ασπίδα προστασίας του οργανισμού σε πολλές ασθένειες, κρυολογήματα, στα αναπνευστικά προβλήματα, στην δυσπεψία και γαστρεντερικές διαταραχές. Οι κυριότερες ευεργετικές του ιδιότητες είναι:
1. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΩΡΩΣΗ: διάφορες μελέτες έδειξαν ότι προστατεύει από την απώλεια της οστικής πυκνότητας και ενισχύει την μηχανική αντοχή των οστών.
2. ΒΟΗΘΑΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ Alzheimer: μελέτη του Ερευνητικού Κέντρου Νευρολογικών Ασθενειών του Πανεπιστημίου του Μαγδεμβούργου, έδειξε ότι το ελληνικό τσάι του βουνού έχει μοναδικές ευεργετικές ιδιότητες που δρουν κατά της νόσου.
3. ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: ανακουφίζει από τη δυσπεψία και το στομαχόπονο, επίσης συμβάλλει στη μείωση φλεγμονών της γαστρεντερικής οδού, λόγω της περιεκτικότητάς του σε φαινόλες και αντιοξειδωτικά.
4. ΕΧΕΙ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ, ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ, ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΚΑΙ ΑΓΧΟΛΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ: διάφορες μελέτες έδειξαν ότι καταπολεμά το άγχος (έχει αγχολυτική δράση, χωρίς τις παρενέργειες που παρατηρούνται σε άλλα αγχολυτικά που παράγονται από διάφορα φυτικά είδη). Έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση, ενώ το τσάι της Εύβοιας εμφάνισε δραστικότητα σε συγκεκριμένα μικρόβια, ανάλογη των αντιβιοτικών αμπικιλλίνη και αμικασίνη. Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για την αντιμετώπιση των κρυολογημάτων, της ρινικής συμφόρησης, των αναπνευστικών προβλημάτων και του επίμονου βήχα.
5. ΕΙΝΑΙ ΤΟΝΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΟ και βοηθά σε περιπτώσεις νεφρολιθίασης.
6. ΕΧΕΙ ΣΤΥΠΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ και χρησιμοποιείται ενάντια στη διάρροια, την κολίτιδα και τους κολικούς του πεπτικού.
7. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: έρευνες έδειξαν ότι δρα προληπτικά κατά της εμφάνισης καταρράκτη, θρόμβων και υπέρτασης. Επειδή περιέχει σίδηρο, βοηθάει στην αναιμία, επίσης έχει αντιγηραντική δράση (λόγω των αντιοξειδωτικών του και γι΄αυτό το λόγο χρησιμοποιείται σαν πρόσθετο σε προϊόντα περιποίησης, όπως κρέμες αντιγήρανσης, μάσκες μαλλιών κλπ.)
-Ο καρπός του ΚΑΦΕ, περιέχει διάφορα συστατικά, όπως καφεΐνη, υδατάνθρακες, αλκαλοειδή, αμινοξέα, μαγνήσιο, κάλιο, χλωρογενικό οξύ, βιταμίνη Β3, λιγνάνες κλπ. Μια μέτρια πρόσληψη, έχει συσχετισθεί με μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και ενδεχομένως να προστατεύει από την άνοια και τη νόσο Πάρκινσον. Η δραστική ουσία του καφέ είναι η καφεΐνη, η οποία έχει ευεργετική δράση, εάν η πρόσληψή της δεν ξεπερνάει τα 250mg/ημέρα, ανάλογα με το είδος, τη μέθοδο παρασκευής και την ευαισθησία του ατόμου. Οι διάφοροι καφέδες έχουν διαφορετική περιεκτικότητα καφεΐνης (1 φλυτζάνι καφέ φίλτρου – 200 ml περιέχει 100mg, 1 φλυτζάνι στιγμιαίου καφέ -200 ml περιέχει 80 mg, 1 φλυτζάνι εσπρέσου/ καπουτσίνου – 60 ml περιέχει 80 mg), 1 μικρό φλυτζάνι ελληνικού καφέ – 40 ml περιέχει 40mg). Η υπερκατανάλωση καφέ δημιουργεί παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως:
-ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ: παρότι η καφεΐνη δεν έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων ή εγκεφαλικού επεισοδίου στους περισσότερους ανθρώπους, όμως κάποιες μελέτες έδειξαν ότι αυξάνει την αρτηριακή πίεση, λόγω της διεγερτικής του επίδρασης στο νευρικό σύστημα.
- ΥΨΗΛΗ ΔΟΣΗ ΚΑΦΕΪΝΗΣ μπορεί να προκαλέσει άγχος και υπερένταση.
-ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΫΠΝΙΑ
- ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ: διάφορες μελέτες έδειξαν ότι η μεγάλη κατανάλωση καφέ, αύξησε τη χοληστερίνη, το ίδιο παρατηρήθηκε και σε άτομα που κατανάλωναν ντεκαφεϊνέ.
- ΜΠΟΡΤΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΑΧΥΠΑΛΜΙΑ: Τα διεγερτικά αποτελέσματα της υψηλής πρόσληψης καφεΐνης μπορεί να προκαλέσουν γρήγορους καρδιακούς ρυθμούς.
ΣΥΣΤΑΣΗ: επειδή το τσάϊ του βουνού, δεν περιέχει καφεΐνη, μπορεί να καταναλωθεί σε αρκετή ποσότητα από ενήλικες και δεν εμφανίζει παρενέργειες, σε αντίθεση με τους καφέδες που σε μεγάλες ποσότητες δημιουργούν προβλήματα στον οργανισμό. Δεδομένου ότι δεν εμφανίζει διεγερτική επίδραση, είναι ασφαλές να καταναλώνεται σε λογική ποσότητα και από παιδιά. Ο ελληνικός καφές έχει τη χαμηλότερη ποσότητα καφεΐνης και έχει συμπεριληφθεί στους παράγοντες που συμβάλλουν στη μακροζωΐα στην Ικαρία.
Καθηγητής Γιάννης Τσάκνης, στην Ποιότητα και Ασφάλεια Τροφίμων
Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων
Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Η εκπομπή στον σύνδεσμο
Και για την Αμουδιώτισσα

Σχόλια