Φυγάδευση Βέμπο από τον Τσίλαρο

Όρμος Τσίλαρος

Με την κατάρρευση του μετώπου τον Απρίλιο του 1941 άρχισε η φυγή προς την Μ. Ανατολή, κυρίως των αξιωματικών, ενώ η ψωρο-ελίτ και οι αργυρώνητοι υπάλληλοι των Άγγλων είχαν ήδη αναχωρήσει.
Την 6η Απριλίου 1941 ο Βασιλιάς Γεώργιος Β' που ήδη είχε έτοιμες τις βαλίτσες του, έβγαλε ανακοίνωση και υποσχόταν νίκη, ενώ ζητούσε από τους έλληνες «αγώνα μέχρις εσχάτων» και μίλαγε για το ελληνικό αίμα που χυνόταν υπέρ του Λονδίνου. Νωρίτερα τον ίδιο μήνα τα διαβήματα του Κορυζή στο Φόρεϊν Όφις για παραχώρηση μικρού τμήματος της Κύπρου στην Ελλάδα για την εγκατάσταση της κυβέρνησης οδήγησαν στην "αυτοκτονία" του με 2 σφαίρες στο κεφάλι και στην ίδρυση από την SOE του ΑΚΕΛ «Ανορθωτικό Κόμμα του Εργαζόμενου Λαού» που καλούσε τους Ελληνοκυπρίους να πολεμήσουν στο πλευρό των Άγγλων κατακτητών (με χρυσές λίρες βεβαίως).
Οι Άγγλοι με τα ελληνικά αποθέματα χρυσού 17,5 τόννων που υπεξαίρεσαν (αντιτορπιλικά «Βασιλεύς Γεώργιος Α'» και «Βασίλισσα Όλγα», την Καθαρά Δευτέρα, 3η Μαρτίου 1941) χρηματοδότησαν τις μισθοφορικές αντιστασιακές οργανώσεις.
Στην περιοχή της Κύμης οργανώθηκε βάση στο δάσος Πλατάνι που ανήκει στο Μοναστήρι Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Από αυτήν την βάση έφυγαν πολλοί αγωνιστές και αξιωματικοί. Μεταξύ αυτών και η Σοφία Βέμπο.
Η Σοφία Βέμπο στα μέσα της Γερμανικής κατοχής κινδύνευσε αρκετές φορές, καθώς ήταν ένα σύμβολο που η παρουσία της προκαλούσε την οργή και το μίσος των κατακτητών. Έτσι με την βοήθεια των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών φυγαδεύτηκε στην Μέση Ανατολή. Λίγοι γνωρίζουν ότι η απόδραση έγινε από τον όρμο του Τσίλαρου με υποβρύχιο.
Η παραμονή στην Κύμη ήταν πολυήμερη και δύσκολη μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη συγκυρία, ντυμένη γριά και με πλαστή ταυτότητα με το όνομα Σοφία Βαμβέτσου. Tελικά στις 8 Οκτωβρίου του 1942 φυγαδεύτηκε στην Μ. Ανατολή, μέσω Συρίας , με τελικό προορισμό την Αίγυπτο έναν μήνα αργότερα.
Η μυστική οργάνωση ήταν ο ''Μίδας 614'' με επικεφαλής τον ταγματάρχη Γιάννη Τσιγάντε, μια ηρωική μορφή που αργότερα σκοτώθηκε σε συμπλοκή με Ιταλούς, σκοτώνοντας προηγουμένως αρκετούς από αυτούς. Είχε πέσει θύμα προδοσίας εκ των έσω. Μην ξεχνάμε την ύπαρξη Βαυαρών στην περιοχή (Μπαμπαρός- Μπαμπαράκος) από την εποχή του Όθωνα.
"Μίδας" είχε ονομαστεί η οργάνωση λόγω των χιλιάδων χρυσών λιρών που τον είχε εφοδιάσει το Αγγλικό Επιτελείο Μέσης Ανατολής, για την οργάνωση σαμποτάζ εναντίον του εχθρού.
Ρίψεις έγιναν (και όπλων) στον Άγιο Λουκά Αλιβερίου και στον κάμπο της Κύμης. Μέχρι σήμερα χρυσοθήρες κυνηγούν στις περιοχές αυτές...
Σύμφωνα με το λογιστικό σύστημα των Άγγλων , ο υπόλογος οικονομικός αξιωματικός παρέδιδε με απόδειξη το βαρελάκι με τις χρυσές λίρες. Στο φάκελο υπάρχουν τα τοπογραφικά της ρίψης και αργότερα ο φάκελος έκλεινε με το τηλεγράφημα του συνδέσμου της SOE ότι παρελήφθη το «Βαρελάκι». Σύμφωνα με την έγγραφα, των βρετανικών υπηρεσιών, την περίοδο 1942-1944 ρίχτηκαν με αλεξίπτωτο, συσκευασμένες σε βαρελάκια από αλουμίνιο, περίπου 1.300.000 χρυσές λίρες. Από αυτές 250-300.000 έπεσαν στις περιοχές του ΕΔΕΣ και 1.000.000, στην «Ελεύθερη Ελλάδα» του ΕΛΑΣ, ενώ περίπου 700.000 έφθασαν με τα υποβρύχια, είτε στη μυστική βάση της SOE στην Αντίπαρο, είτε στην Αττική, και μοιράστηκαν στην Αθήνα με την περίφημη αναλογία 7 προς 10. Για τις «παραδόσεις», υπάρχουν όλες οι γραφειοκρατικές αποδείξεις στους φακέλους. 
Αλλά ενώ ο Ζέρβας πλήρωνε για ό,τι έπαιρνε από του χωρικούς και τους εμπόρους, για τους αντάρτες του ΕΔΕΣ , οι λίρες του ΕΑΜ δεν φαίνονταν πουθενά. Το ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ έκανε επιτάξεις και λεηλασίες, και για τους «αντιδραστικούς» χωρικούς επιστρατεύονταν τα βασανιστήρια, οι βιασμοί και οι εκτελέσεις.
Με τον τρόπο αυτό οι «μισθοφορικές» εθνικές αντιστασιακές οργανώσεις έστρεφαν τους κατακτητές εναναντίον του άμαχου ελληνικού πληθυσμού, κατέστρεφαν σημαντικές υποδομές της χώρας που θα αναλάμβαναν να ξαναφτιάξουν αγγλικών συμφερόντων εταιρείες μετά τον πόλεμο, ενώ προετοίμαζαν το έδαφος για τον επερχόμενο προγραμματισμένο εμφύλιο (μαρτυρία Άγγλου πρέσβη της Σμύρνης πριν την λήξη του πολέμου).


Το Πλατάνι του μοναστηριού Μεταμόρφωσης Σωτήρος Κύμης, ήταν μιά άγρια και απάτητη, για τους πολλούς δασώδης έκταση στην περιοχή, της Κύμης. Η παραλία του Πλατανιού, επεκτείνεται προς το βόρειο Αιγαίο και είναι πολύ μεγάλη με βραχώδη αμμουδιά. Έχει δύο φυσικά λιμανάκια στα οποία καταφεύγουν βάρκες και μικρά καΐκια, τον Τσίλαρο και τα Θαψά. Στους απόκρημνους βράχους, υπάρχουν σπηλιές και κατσικόδρομοι προς την Θάλασσα. Το Πλατάνι του μοναστηριού Μεταμόρφωσης Σωτήρος στους κατοχικούς χρόνους χρησιμοποιήθηκε σαν η τελειότερη αντιστασιακή βάση από την δυναμική οργάνωση "Μιδας 614". Απο την Βάση αυτή και άλλες βάσεις της Ν. Εύβοιας πυκνές ομάδες από Άγγλους και Έλληνες, φυγαδεύονταν στην Μέση Ανατολή. Και απ' αυτές τις Βάσεις εφοδιάζονταν με πολεμοφόδια οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944.

Τον Νοεμβρη του 1942, το υποβρύχιο Νηρεύς με κυβερνήτη τον Σπύρο Ράλλη θα ξεφόρτωνε πολεμοφόδια, για τον αντιστασιακό αγώνα στην βάση Πλατάνι του μοναστηριού Μεταμόρφωσης Σωτήρος Εύβοιας. Τα όπλα έπρεπε να προωθηθούν στη Στερεά Ελλάδα, για να ανατιναχθούν μερικές από τις ζωτικές αρτηρίες εφοδιασμού των χιτλερικών στρατευμάτων στη Β Αφρική.

Η Καρυστία είχε πολύ μεγάλη στρατιωτική σημασία για τους συμμάχους μας, αλλά και για τους Γερμανούς και γι' αυτό είχαν υπολογίσιμες στρατιωτικές δυνάμεις από το Αλιβέρι μέχρι την Σκύρο. Ζωτικής σημασίας ήταν και η εκμετάλλευση των λιγνιτωρυχείων της Κύμης. Ακόμη και αποβάσεις υπολόγιζαν οι κατοχικές δυνάμεις από τους συμμάχους γιατί και το Υποβρύχιο “Παπανικολής” κάθε τόσο τους ενοχλούσε με διάφορες βολές του που έριχνε.

Απο την Βάση Πλατάνι του μοναστηριού Μεταμόρφωσης Σωτήρος Κύμης, φυγαδεύτηκαν στην Μέση Ανατολή, η μεγάλη τραγουδίστρια του Αλβανικού έπους του 1940, ύστερα από απερίγραπτες περιπέτειες, η Σοφία Βέμπο, με πολλούς αγωνιστές φυγάδες.
Από μια πάροδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας, αυτοκίνητο τού Ερυθρού Σταυρού φορτωμένο στάρι, το οποίο προοριζόταν για το Μυλωνοπούλειο Ίδρυμα Κύμης, ξεκίνησε για την Χαλκίδα μεταφέροντας την ομάδα της Σοφίας Βέμπο.
Αφού πέρασαν πολλές δυσκολίες και εμπόδια από τα διάφορα μπλόκα φθάσανε στην Χαλκίδα.
Από την Χαλκίδα, με τις απερίγραπτες δυσκολίες της εποχής εκείνης, έφθασαν στο Μοναστηράκι, Μετόχι του μοναστηριού Μεταμόρφωσης Σωτήρος Κύμης στον δρόμο που ενώνει την Πλατάνα με τη γέφυρα της Σκοτεινής στον Μεντούλη ή Ταμπάκικα και φιλοξενήθηκε από μοναχές (σε κτίσμα που λίγα χρόνια αργότερα λειτούργησε και ορφανοτροφείο).
Η Σοφία Βέμπο, στην συνέχεια παρέμεινε για λίγες ημέρες στο Ιερατικό Τάγμα του Αγ. Παντελεήμονα Κύμης, και κατόπιν μεταφέρθηκε στο Πλατάνι, όπου φιλοξενήθηκε στο κονάκι του μοναστηριού. Η Σοφία Βέμπο παρέμεινε, για πολλές ώρες έκθαμβη από το φοβερό φυσικό περιβάλλον στο οποίο βρέθηκε. Λίγα μέτρα από το κονάκι αντίκρισε το καραούλι. Εναν απότομο φυσικό εξώστη. Και κάτω, βράχους κομμένους λες με κοφτερό μαχαίρι.Ο τρομερός γκρεμός σχημάτιζε χάσμα πάνω από εκατό μέτρα. Στα δεξιά σαν φρουροί του δάσους υψώνονταν οι κορφές Ορτάρι και Γελάδα. Επιβλητικοί βραχότοποι που καταλήγουν στην σπηλιά του γαϊδάρου. Στο βάθος απόκρημνο βουνό το σκαλοπάτι του χάρου, που κλείνει και ασφαλίζει το Πλατάνι. Ολόγυρα η απέραντη θάλασσα με τα σκορπισμένα νησιά των βορείων Σποράδων, σαν γαλανες σκιές στον ορίζοντα. Και στο βάθος ο μεγαλοπρεπής Άθως, η πύλη του ουρανού και η παλαίστρα αγίων ανδρών.

Οι υπόλοιποι από τους φυγάδες της ομάδας της Σοφίας Βέμπο, με τον αντ/ρχη Λασπιά, κατάκοποι και αυτοί και εξαντλημένοι, φθάσανε στο χωριό Ανδρωνιάνοι, με συνοδό τον υπολοχαγό του πυροβολικού Χατζηπέτρου Αλέκο και με τη βοήθεια κατοίκων του χωριού, προωθήθηκαν στην βάση Πλατάνι. Κρυμμένοι στις σπηλιές οι υπόλοιποι της ομάδας περίμεναν το καΐκι της οργάνωσης "Μιδας 614", για να τους μεταφέρει από τον Τσίλαρο στην Μέση Ανατολή. Τέλος, το καΐκι έφθασε στην Σμύρνη (στον ρόλο του επιτήδιου ουδέτερου η Τουρκία, αντίθετα η στάση ουδετερότητας του Μεταξά και η μη αποδοχή αγγλικής μεραρχίας κυρίως δύστυχων Νεοζηλανδών, οδήγησε στην δολοφονία του με clostridium botulinum και την επακόλουθη κατάρρευση του ανοσοποιητικού).




Πηγές

https://www.24-ores.com/2013/10/blog-post_299.html?fbclid=IwAR3ig9N_ZPteI9Y3C_G8pMgQKjEUvGuoRNVyIzgD7pJPmBsqZ28EW9Mq2rQ#.YpTHH4S_xTt
https://anemourion.blogspot.com/2017/10/blog-post_480.html
https://www.facebook.com/AVLONARIsuch-a-lovely-place-84467901565/photos/pcb.10152340479586566/10152340473911566/
"ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΜΕΝΑ ΡΑΣΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ 1941-1944"
Ν.Β. ΝΙΚΟΛΑΟΥ
http://deltio11.blogspot.com/2021/03/3-1941-175.html
http://deltio11.blogspot.com/2021/04/14-1941-soe.html
http://deltio11.blogspot.com/2019/04/23-1941.html http://deltio11.blogspot.com/2020/04/23-1941-0200-36.html
http://deltio11.blogspot.com/2019/02/blog-post_84.html
http://deltio11.blogspot.com/2015/10/blog-post_91.html http://deltio11.blogspot.com/2015/09/blog-post_77.html
http://deltio11.blogspot.com/2020/12/blog-post_60.html

Σχόλια