ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΕΡΓΟ ΙΚΑΡΙΑΣ
Εισαγωγή
Ως γνωστόν η ηλεκτρική ενέργεια την στιγμή που παράγεται καταναλώνεται.
Η ηλεκτρική ενέργεια από αιολικούς και φωτοβολταϊκούς σταθμούς, παράγεται μόνο όταν υπάρχει άνεμος ή ήλιος (μη ελεγχόμενη ενέργεια).
Σε αντίθεση με αυτούς τους σταθμούς η ηλεκτρική ενέργεια από συμβατικούς σταθμούς (θερμικούς, υδροηλεκτρικούς κ.λπ.) παράγεται όταν εμείς θέλουμε, με άλλα λόγια όταν υπάρχει ζήτηση (ελεγχόμενη ενέργεια).
Γι’ αυτούς τους λόγους τα τελευταία χρόνια κατασκευάζονται υβριδικοί σταθμοί, οι οποίοι είναι συνδυασμός αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας. Με άλλα λόγια αποθηκεύουμε ενέργεια και όταν χρειαζόμαστε την χρησιμοποιούμε.
Τελευταία μαθαίνουμε ότι στην Καλιφόρνια, έχουν αναπτυχθεί σταθμοί μπαταριών λιθίου, (BESS -> Battery Energy Storage System), οι οποίοι μπορούν να αποθηκεύουν ενέργεια περίπου σε κάθε σταθμό 300MW (εγκατεστημένη ισχύ).
Την ενέργεια αυτή μπορεί να την αποδώσουν όταν υπάρχει ζήτηση σε διάστημα 6 ωρών.
Η εφαρμογή της ιδέας ενός υβριδικού έργου άρχισε να υλοποιείται τα τελευταία χρόνια από τον όμιλο ΔΕΗ, ο οποίος ανέλαβε να πραγματοποιήσει σε μελλοντικό στάδιο, την εν λόγω τεχνολογία, που σημειωτέο αποτελεί και πρωτοπορία στον ευρωπαϊκό χώρο.
Για τον σκοπό αυτό επιλέχθηκε η νήσος Ικαρία, η οποία συνδυάζει το απαιτούμενο υδάτινο και αιολικό δυναμικό που απαιτούνται για την λειτουργία ενός υβριδικού έργου αυτής της μορφής.
Μέρη του ενεργειακού συστήματος της Ικαρίας
Το πρωτοποριακό ενεργειακό σύστημα της Ικαρίας, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα, αποτελείται από τα ακόλουθα επιμέρους τμήματα:
Το αιολικό πάρκο (Α/Π) στην περιοχή του λόφου Στραβοκουντούρα με τρεις ανεμογεννήτριες των 900KW η κάθε μία (συνολική εγκατεστημένη ισχύς 2,7MW)
Τον μικρό υδροηλεκτρικό Σταθμό (ΜΥΗΣ) Προεσπέρας, με έναν υδροστρόβιλο ισχύος 1,05MW. Ο σταθμός αυτός λειτουργεί από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο (χειμερινοί μήνες) και χρησιμοποιεί την περίσσεια του νερού του ταμιευτήρα στο Πέζι (χωρητικότητας 910,000m3) αφού πρώτα καλυφθούν οι υποχρεώσεις για ύδρευση του νησιού.
Τον μικρό υδροηλεκτρικό Σταθμό (ΜΥΗΣ) κάτω Προεσπέρας, με δύο υδροστρόβιλους συνολικής ισχύος 3,1 MW και αξιοποιεί τόσο την περίσσεια του ταμιευτήρα στο Πέζι, όσο και τα νερά που προέρχονται από αντλησιοταμίευση (υβριδική ενέργεια)
Δυο δεξαμενές νερού χωρητικότητας 80.000 m3 έκαστη, στις περιοχές Προεσπέρας και κάτω Προεσπέρας, που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες της αντλησιοταμίευσης για την απορρόφηση της αιολικής ενέργειας και όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω έναν ταμιευτήρα (φράγμα) στο Πέζι χωρητικότητας περίπου 910,000 m3
Το αντλιοστάσιο κάτω Προεσπέρας με 12 αντλίες ονομαστικής ισχύος 250KW έκαστη. Οι 4 από αυτές είναι μεταβλητών στροφών για ρύθμιση της παροχής νερού. Οι αντλίες αυτές μεταφέρουν το νερό από την δεξαμενή της κάτω Προεσπέρας προς την δεξαμενή της Προεσπέρας.
Το φωτοβολταϊκό πάρκο εγκατεστημένης ισχύος 1,04MW
Τον τοπικό Συμβατικό Σταθμό παραγωγής (Μηχανές εσωτερικής καύσης ΜΕΚ, με καύσιμο μαζούτ), συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 20,02MW στον Άγιο Κήρυκο.
Το κέντρο ελέγχου ενέργειας και κατανομής φορτίου όλων των σταθμών παραγωγής, το οποίο βρίσκεται στο χώρο του τοπικού σταθμού παραγωγής στον Άγιο Κήρυκο. Το κέντρο αυτό εξασφαλίζει την επικοινωνία των επιμέρους τμημάτων του ενεργειακού συστήματος, την ενεργειακή ασφάλεια του Νησιού, την αξιοπιστία του ηλεκτρικού συστήματος και είναι εφοδιασμένο με κατάλληλο λογισμικό (SCADA)
Στο διάγραμμα που ακολουθεί φαίνεται το ενεργειακό σύστημα της Ικαρίας.
Λειτουργία του Συστήματος
Ο Μικρός Υδροηλεκτρικός Σταθμός (ΜΥΗΣ) 1,05MW, όπως έχει αναφερθεί, λειτουργεί από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο, από την υπερχείλιση του φράγματος στο Πέζι.
Ακόμη ο σταθμός αυτός δεν λειτουργεί με ποσότητα νερού στον ταμιευτήρα κάτω των 500.000 m3, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες σε ύδρευση και άρδευση του νησιού.
Καθ’ όλη την διάρκεια του έτους το νερό κυκλοφορεί μεταξύ της άνω και κάτω δεξαμενής, μέσω των 12 αντλιών και των 2 αγωγών (προσαγωγού και καταθλιπτικού).
Το αντλιοστάσιο τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από το αιολικό πάρκο στην Στραβοκουντούρα. Έτσι η ενεργειακή αυτή τροφοδότηση αντλησιοταμιευτήρα συνιστά αποθήκευση ενέργειας (μπαταρία), διότι η αιολική ενέργεια του αιολικού πάρκου δεν απορροφάται από το ηλεκτρικό δίκτυο του νησιού, αλλά αποθηκεύεται στο νερό που μεταφέρεται από την κάτω στην άνω δεξαμενή, αποδίδεται στο ηλεκτρικό δίκτυο του νησιού, μέσω του ΜΥΗΣ κάτω Προεσπέρας, με την μορφή υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Το ζητούμενο στη λειτουργία του συστήματος είναι η αύξηση του ποσοστού των ΑΠΕ ( υδροηλεκτρική, αιολική, φωτοβολταϊκή) στην συνολική ηλεκτροπαραγωγή για την κάλυψη της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια του νησιού.
Βασικοί παράμετροι στην παραγωγή των ΑΠΕ αυτών είναι ο άνεμος, ο ήλιος και οι βροχοπτώσεις του νησιού. Και για τις 3 αυτές παραμέτρους, η πρόβλεψη μπορεί να πραγματοποιηθεί για μικρό χρονικό διάστημα και κατά συνέπεια οι παράμετροι αυτοί συνιστούν Στοχαστική Διαδικασία.
Πραγματικά Λειτουργικά Στοιχεία
Από τα στοιχεία ηλεκτροπαραγωγής του ΔΕΔΗΕ στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (ΜΔΝ) για το έτος 2020 και για ένα χειμερινό και καλοκαιρινό μήνα, παίρνουμε τα παρακάτω στοιχεία για τη νήσο Ικαρία (βλέπε παράρτημα):
Ιανουάριος: ποσοστό συμμετοχής ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή 45,3%
Αύγουστος: ποσοστό συμμετοχής ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή 13,77%
Προφανώς η διαφορά αυτή οφείλεται στην λειτουργία του ΥΗΣ στο Πέζι, καθόσον δεν υπάρχει περιορισμός λειτουργίας του σταθμού τους χειμερινούς μήνες.
Επίσης τον Ιανουάριο η συνολική παραχθείσα ενέργεια (θερμική + ΑΠΕ) είναι 2577,21 ΜWh και τον Αύγουστο 3348,34 ΜWh.
Αυτό συμβαίνει διότι το νησί είναι τουριστικό, με μέγιστη αιχμή ζήτησης (Αύγουστος 2019 ) 7,94 MW.
Συμπεράσματα
Από την λειτουργία του πρωτοποριακού αυτού ενεργειακού συστήματος, προβλέπεται μείωση εκπομπών αερίων ρύπων CO2, SO2, NOx οξειδίων του αζώτου, που συμβάλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, που ως γνωστόν επιφέρει ακραίες κλιματικές αλλαγές.
Ειδικότερα προβλέπεται μείωση εκπομπών CO2 , από την μείωση λειτουργίας του Συμβατικού Σταθμού, της τάξεως περίπου των 13000 τόννους ετησίως. Με τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία περίπου 30 € ο τόννος, το οικονομικό όφελος ανέρχεται σε περίπου 390.000€ ετησίως.
Επίσης από τα Στοιχεία Ηλεκτροπαραγωγής του ΔΕΔΗΕ για την Ικαρία, διαπιστώνουμε ότι για τον μήνα Ιανουάριο του 2020 (ποσοστό συμμετοχής ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή 45,30%, αρκετά μεγάλο) το μέσο πλήρες κόστος παραγωγής Συμβατικών Μονάδων (ΜΠΚΠ) είναι 514,12€/ΜWh και το μέσο μεταβλητό κόστος παραγωγής Συμβατικών Μονάδων (ΜΠΚΠ) είναι 266,53€/ΜWh.
Ορισμοί:
Ως μεταβλητό κόστος παραγωγής (ΜΠΚΠ), νοείται το ανά ΜWh κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Συμβατική Μονάδα για κάθε σημείο λειτουργίας της (€/ΜWh) και περιλαμβάνει το κόστος καυσίμου, το κόστος εκπομπών CO2, καθώς και το πρόσθετο μεταβλητό κόστος λειτουργίας και συντήρησης της Μονάδας. Το (ΜΠΚΠ) περιλαμβάνει τα παραπάνω, καθώς επίσης και τα κόστη απόσβεσης πάγιων στοιχείων, κόστος κεφαλαίου, κόστη διοίκησης κ.λπ.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέση τιμή πώλησης της ΜWh είναι περίπου 60€, διαπιστώνεται ότι και με το ενεργειακό αυτό σύστημα το κόστος παραγωγής της ΜWh στα μη διασυνδεδεμένα νησιά (ΜΔΝ), είναι πολύ υψηλό.
Τα έργα όμως που πραγματοποιούνται (φράγματα, αποταμιευτήρες νερού κ.λπ.) στα απομακρυσμένα αυτά νησιά, λύνουν το μόνιμο πρόβλημα της ύδρευσης και άρδευσης. Με αυτόν τον τρόπο η αγροτική αλλά και τουριστική ανάπτυξή του θεωρείται δεδομένη.
‘Όπως έχει αναφερθεί, η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας, που παράγεται από τις ΑΠΕ (αιολική, φωτοβολταϊκή) σε συστήματα μπαταριών λιθίου, σε συνδυασμό με την παραγωγή υδρογόνου μάλλον θα λύσει το τεράστιο πρόβλημα της ενεργειακής επάρκειας και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Αναμένεται ότι το κόστος αποθήκευσης αυτής της μεθόδου, θα είναι μάλλον χαμηλό και δεν θα έχει σχέση με το υψηλό κόστος της αναφερθείσας μεθόδου. Στην Ελλάδα ένας τέτοιος σταθμός αποθήκευσης με σύστημα μπαταριών (BESS: Battery Energy Storage System, ισχύος 40KW, έχει εγκατασταθεί στην Νήσο Κάρπαθο σε πειραματικό στάδιο.
Υπάρχουσα κατάσταση στο Νησί - Δεδομένα
Δημιουργούμε ένα σύστημα από Σταθμούς Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που να καλύπτει την ζήτηση σε ενέργεια του Νησιού.
Το σύστημα αυτό θα αποτελείται από υπάρχοντες Σταθμούς ΑΠΕ (υδροηλεκτρικοί-υβριδικοί, αιολικοί, φωτοβολταϊκοί), από νέους σταθμούς ( αιολικούς, φωτοβολταικούς, σύστημα μπαταριών), που θα εγκατασταθούν, με κατάλληλο τρόπο, έτσι ώστε η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον υπάρχοντα συμβατικό – θερμικό σταθμό, να είναι ελάχιστη ή και ακόμη να σταματήσει η λειτουργία του.
Δεδομένα
Υπάρχοντες Σταθμοί στο νησί με τις εγκατεστημένες ισχείς τους (διάγραμμα)
Συγκεντρωτική παραγωγή – ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας ανά μήνα, για τα έτη 2019, 2020 και των τριών πρώτων μηνών του 2021
Μέγιστες ετήσιες αιχμές φορτίου, για τα έτη 2019 (7,94ΜW) και 2020 (6,84 ΜW), λόγω πανδημίας
Συνολικό ποσοστό συμμετοχής των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή για κάθε μήνα των αναφερομένων ετών.
Συντελεστές φόρτισης των ΑΠΕ για κάθε μήνα.
Υπολογισμοί για εγκατάσταση Νέων Σταθμών ΑΠΕ
Αιχμή φορτίου τον Αύγουστο του 2019 7,94ΜW. Με συντελεστή ασφαλείας ε=10%, τότε για την κάλυψη της ζήτησης θα πρέπει να υπάρχει διαθέσιμη ισχύ στο νησί
7,94ΜW Χ 1,10 = 8,734 ΜW -> 9ΜW
Συνεπώς για κάποια ώρα i του Αυγούστου θα ισχύει η σχέση:
9ΜW ≤ ισχύς υβριδικού + ισχύς αιολικού Χ συντ. φόρτισης + ισχύς φωτοβολταϊκού Χ συντ. φόρτισης + διαθέσιμη ισχύς θερμικού
Θέλουμε να εγκαταστήσουμε ένα σύστημα από ΑΠΕ, έτσι ώστε η ισχύς του θερμικού την ώρα i του Αυγούστου (αιχμή) να είναι ελάχιστη.
Δεδομένα
Ισχύς θερμικού: 20,02ΜW
Ισχύς υβριδικού: 3,1ΜW
Ισχύς αιολικών: 1,835ΜW, με συντελεστή φόρτισης 20,19%, θα έχουμε 0,37ΜW
Ισχύς φωτοβολταϊκών: 1,040MW, με συντελεστή φόρτισης 21,75%, θα έχουμε 0,226ΜW
Κατά συνέπεια για την την ώρα i του Αυγούστου (αιχμή) θα ισχύει:
9ΜW ≤ 3,1ΜW ισχύς υβριδικού + 0,37MW ισχύς αιολικού + 0,226MW ισχύς φωτοβολταϊκού + ισχύς θερμικού (ελάχιστη ή και μηδενική) + ισχείς ΝΕΩΝ ΑΠΕ Χ συντελεστή φόρτισης
Όπου ΝΕΕΣ ΑΠΕ: αιολικά, φωτοβολταϊκά, συστήματα μπαταριών.
Με την μέθοδο της προσέγγισης, εάν εγκαταστήσουμε:
Αιολικά : 2,5 ΜW,
Φωτοβολταϊκά: 1,5 ΜW και
συστήματα μπαταριών: 2 ΜW, με τους αντίστοιχους συντελεστές φόρτισης για τον μήνα Αύγουστο:
αιολ: 20,19%, φωτ. : 21,75% και μπατ.: 25% (βλέπε παράρτημα)
(λειτουργία μπαταριών για 6 ώρες την ημέρα, τις υπόλοιπες αποθηκεύουν ενέργεια από την περίσσεια αιολικών και φωτοβολταϊκών)
Τότε θα έχουμε:
Αιολικά : 2,5 ΜW Χ 0,2019 = 0,504MW
Φωτοβολταϊκά: 1,5 ΜW X 0,2175 = 0,326MW
συστήματα μπαταριών: 2 ΜW Χ 0,25 =0,5MW
Οπότε θα έχουμε ένα σύνολο από ΑΠΕ παλαιών και νέων: 5,026 MW
Συνεπώς για να καλύψουμε την αιχμή του φορτίου στην ώρα i του Αυγούστου, θα χρειαστούμε και 3,974 MW από την θερμική παραγωγή (Μονάδες Ντήζελ).
Επειδή τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριος έως Μάρτιος), λειτουργεί και ο Υδροστρόβιλος ισχύος 1,05 MW και ακόμη επειδή για τους περισσότερους μήνες του έτους η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ μικρότερη (βλέπε στοιχεία ηλεκτροπαραγωγής στο ΜΔΝ), η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ (παλαιά και νέα), μάλλον θα καλύπτει την ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας του Νησιού.
Σε περίπτωση ηλεκτρικής διασύνδεσης του νησιού με την ηπειρωτική χώρα, τότε η ενεργειακή κατάσταση του νησιού θα είναι βελτιωμένη με μάλλον μηδενική παραγωγή από τον θερμικό Σταθμό.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΙΚΑΡΙΑ ΜΕ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΘΕΡΜΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ.
ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Αιχμή φορτίου τον Αύγουστο 2019: 7,94 MW. Με συντελεστή ασφαλείας ε=10%, τότε για κάποια ώρα I του Αυγούστου, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στο νησί θα είναι:
7,94 X I,10= 8,734 MW περίπου 9 MW
Ισχύς υβριδικού : 3,1 MW
Ισχύς Αιολικών : 1,835 MW. Με συντελεστή φόρτισης 20,19%, θα έχουμε 0,37 MW.
Ισχύς φωτοβολταικών : 1,040 MW. Με συντελεστή φόρτισης 21,75%, θα έχουμε 0,226 MW.
Κατά συνέπεια για την ώρα I του Αυγούστου ( αιχμή ) θα ισχύει:
9 MW = 3,1 MW ( ΥΒΡ. ΣΤΑΘΜΟΣ) + 0,37 MW ( ΑΙΟΛ. ) + 0,226 MW ( ΦΩΤΟΒ. ) + ΙΣΧΕΙΣ ΝΕΩΝ ΑΠΕ Χ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΦΟΡΤΙΣΗΣ.
Όπου ΝΕΕΣ ΑΠΕ: Αιολικά, φωτοβολταικά, σύστημα μπαταριών.
Με την μέθοδο της προσέγγισης, εάν εγκαταστήσουμε:
Αιολικά : 14 MW, φωτοβολταικά : 10 MW και σύστημα μπαταριών 4 MW, με τους αντίστοιχους συντελεστές φόρτισης, τότε θα έχουμε:
Αιολικά: 14 x 0,2019 = 2,82 MW
Φωτοβολταικά: 10 x 0,2175 = 2,175 MW
Σύστημα μπαταριών: 4 x 0,25 = 1 MW.
Οπότε θα έχουμε ένα εικονικό σταθμό συνολικής ισχύος 9,685 MW .
Κατά συνέπεια η ισχύς αυτή καλύπτει την ζήτηση ενέργειας του νησιού τον μήνα Αύγουστο και επομένως όλους τους υπόλοιπους μήνες.
ΛΗΨΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
Οι συντελεστές φόρτισης των αιολικών και φωτοβολταικών, λήφθηκαν από τα δελτία παραγωγής του ΔΑΠΕΕΠ ( Σύστημα Διαχείρισης Εγγυήσεων Προέλευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ ).(βλέπε παράρτημα)
Ο συντελεστής φόρτισης των μπαταριών ( παραγωγή ενέργειας ) , υπολογίσθηκε με την παραδοχή ότι θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια για 6 ώρες την ημέρα στο ονομαστικό φορτίο.
Η αποθήκευση ενέργειας στις μπαταρίες, πραγματοποιείται από παραγόμενη ενέργεια αιολικών και φωτοβολταικών, σε ώρες της ημέρας, κατά τις οποίες, η ενέργεια αυτή δεν μπορεί να απορροφηθεί στη κατανάλωση (περίσσεια ενέργειας).
ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ
Για την κάλυψη της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια του Νησιού, θα πρέπει η παραγόμενη ενέργεια των συμβατικών μονάδων (PΣi), για κάθε ώρα i του 24ώρου, να ικανοποιεί την σχέση:
PΣi = (1+ e) [PZi - ( Pfi + PNi ) + (PAi + Pmi) – (Pvi + PMi)]
Όπου:
e: Ποσοστό ασφαλείας περίπου 10%
Pzi: Ζήτηση ενέργειας του Νησιού την ώρα i
Pfi: Παραγόμενη ενέργεια από φωτοβολταικούς σταθμούς την ώρα i
PNi: Παραγόμενη ενέργεια από ανεμογεννήτριες την ώρα i
PAi: Απορροφούμενη ενέργεια για την άντληση νερού την ώρα i
Pmi: Απορροφούμενη ενέργεια για την φόρτιση των μπαταριών την ώρα i
Pvi: Παραγόμενη ενέργεια από τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς την ώρα i
PMi: Παραγόμενη ενέργεια από τις μπαταρίες την ώρα i
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση μηδενικής παραγωγής των συμβατικών μονάδων, η ρύθμιση της συχνότητας του δικτύου του Νησιού, θα γίνεται από τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς.
Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να ισχύει η σχέση, για κάθε χρονική στιγμή i, η οποία εκφράζει το ισοζύγιο ισχύος:
Pυδρi+ ( PNi + Pfi + PMi ) – ( PNi + Pmi ) = PΥΔΡi
Όπου:
Pυδρi: Παραγωγή των υδροστροβίλων
PNi: Παραγωγή των ανεμογεννητριών
Pfi: Παραγωγή των φωτοβολταικών
PMi: Παραγωγή του συστήματος των μπαταριών
PNi: Απορροφούμενη ισχύς για άντληση νερού
Pmi: Απορροφούμενη ισχύς για φόρτιση του συστήματος μπαταριών
PΥΔΡi: Ενδεχόμενη υποφόρτιση των υδροστροβίλων για απορρόφηση στο δίκτυο αιολικής, φωτοβολταικής παραγωγής και παραγωγής συστήματος μπαταριών.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Όταν οι υδροστρόβιλοι προσεγγίζουν τα τεχνικά τους ελάχιστα, τότε περιορίζεται η παραγόμενη ισχύς των μπαταριών. Εάν αυτό συνεχίζεται τότε θα πρέπει να περιορισθούν η αιολική και φωτοβολταική παραγωγή.
ΟΡΙΣΜΟΣ: Ως τεχνικό ελάχιστο μιας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ορίζεται το μικρότερο φορτίο, στο οποίο μπορεί να λειτουργήσει η μονάδα με ασφάλεια.
Στην περίπτωση κατά την οποίαν, η ισχύς άντλησης και φόρτισης του συστήματος μπαταριών είναι μεγαλύτερη από την διαθέσιμη εφεδρεία των συμβατικών μονάδων, τότε με την σειρά, οι αντλίες άντλησης νερού και ο μηχανισμός φόρτισης του συστήματος μπαταριών, θα τίθενται εκτός λειτουργίας.
Στο διάγραμμα φαίνονται οι ΝΕΕΣ ΑΠΕ και το σύστημα μπαταριών στο ενεργειακό σύστημα της Ικαρίας.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΩΡΑ i ΑΙΧΜΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ ΖΗΤΗΣΗΣ.
Όπως έχει αναφερθεί ο υδροστρόβιλος στο Πέζι ισχύος 1,05 MW,λειτουργεί από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο (χειμερινοί μήνες), ενώ τους υπόλοιπους μήνες (θερινοί μήνες), είναι εκτός λειτουργείας, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του Νησιού σε ύδρευση και άρδευση.
Εφαρμόζουμε την βασική συνάρτηση λειτουργείας των μονάδων παραγωγής στην ώρα i της αιχμής της ζήτησης, με τέτοιο τρόπο, ώστε η ενέργεια από τις συμβατικές μονάδες να είναι ελάχιστη. Κατά συνέπεια η κάλυψη του Νησιού σε ηλεκτρική ενέργεια να πραγματοποιείται σε μέγιστο βαθμό από τον υβριδικό σταθμό , το σύστημα μπαταριών, καθώς επίσης και από τους αιολικούς και φωτοβολταικούς σταθμούς.
ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ
Α) Η πάνω δεξαμενή του υβριδικού σταθμού, είναι πλήρης νερού και οι υδροστρόβιλοι λειτουργούν την ώρα i, της αιχμής της ζήτησης, στο ονομαστικό φορτίο.
Β) Ομοίως και στο ονομαστικό φορτίο την ώρα i, λειτουργεί και το σύστημα μπαταριών.
ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Από τα στοιχεία ηλεκτροπαραγωγής του ΔΕΔΔΗΕ και από το κεφάλαιο <<ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΕΩΝ ΑΠΕ>>, λαμβάνουμε τα στοιχεία:
Αιχμή φορτίου ζήτησης: 7,11 MW
Παραγόμενη ενέργεια από φωτοβολταικά: Pφi=0 (βραδινή ώρα)
<< << από τον υβριδικό σταθμό: 3,1 MWh
<< << από το σύστημα μπαταριών: 1 MWh
<< << από τις ανεμογεννήτριες: 2,82 MWh
Επίσης θεωρούμε ότι την ώρα i της ζήτησης η απορροφούμενη ενέργεια για άντληση του νερού και φόρτιση των μπαταριών είναι 0 (μηδέν).
Οπότε θα έχουμε:
PΣi = (1+0,10) [7,11MWh- (0+2,82MWh) +(0+0)-(3,1MWh+1MWh)= 0,209 MWh, θα είναι η ελάχιστη παραγωγή από τις συμβατικές μονάδες την ώρα i της αιχμής της ζήτησης.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΠΟΥ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΥΔΡΟΣΤΡΟΒΙΛΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ ΤΗΝ ΩΡΑ i ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΗΝΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΤΟΥ 2019.
Ως γνωστό σε λειτουργία τους χειμερινούς μήνες είναι και ο υδροηλεκτρικός σταθμός στο Πέζι, εγκατεστημένης ισχύος 1,05 MW. Επίσης η ρύθμιση της συχνότητας του ηλεκτρικού δικτύου του Νησιού πραγματοποιείται από κάποιον υδροστρόβιλο.
ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ
Η πάνω δεξαμενή του υβριδικού σταθμού είναι πλήρης νερού και το σύστημα μπαταριών είναι πλήρης φορτισμένο.
Η απορροφούμενη ενέργεια την ώρα i, φόρτισης του συστήματος μπαταριών και άντλησης νερού είναι 0 (μηδέν).
Η φόρτιση των υδροστροβίλων και του συστήματος μπαταριών είναι στο 30% και 20% της ονομαστικής τους ισχύος, αντίστοιχα.
Κατά συνέπεια Pυδρi= 4,15x30%= 1,245MWh και PMi= 1x20%= 0,2MWh.
Η παραγόμενη ενέργεια την ώρα i των αιολικών είναι PNi= 2MWh και των φωτοβολταικών είναι Pfi= 1,5 MWh.
Οπότε θα ισχύει:
1,245 MWh + (2 MWh + 1,5 MWh + 0,2 MWh) = 4,945 MWh
Προφανώς η τιμή αυτή, είναι η ζήτηση (PZi) σε ηλεκτρική ενέργεια του Νησιού την ώρα i του μήνα Ιανουάριου.
Με αυτά τα δεδομένα, η ασφάλεια του ηλεκτρικού συστήματος του Νησιού την ώρα i, είναι 0,205 MWh, (Pυδρi+PMi-PZi), την οποία μπορούν να παράξουν οι υδροστρόβιλοι και το σύστημα μπαταριών, στη περίπτωση κατά την οποία, κάποια μονάδα αιολικής ή φωτοβολταικής παραγωγής μειώσει το φορτίο της (στοχαστική διαδικασία).
Επίσης, εάν υποθέσουμε ότι η ζήτηση του Νησιού είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη σε όλες τις ώρες του μήνα Ιανουάριου, τότε η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια των μονάδων αυτών, για τον μήνα Ιανουάριο είναι:
4,945MWx24hx31 ημέρες=3679,08 MWh.
Η τιμή αυτή είναι μεγαλύτερη από την πραγματική ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια του Νησιού για τον μήνα Ιανουάριο. (2664 MWh. Βλέπε στοιχεία ηλεκτροπαραγωγής του ΔΕΔΔΗΕ).
Όταν η ζήτηση του Νησιού μειώνεται και οι ισχείς των υδροστροβίλων πλησιάζουν τα τεχνικά τους ελάχιστα, τότε με την σειρά τίθενται σε λειτουργία η φόρτιση του συστήματος μπαταριών και οι αντλίες άντλησης νερού.
Αντιθέτως, όταν η ζήτηση του Νησιού αυξάνεται και οι ισχείς των υδροστροβίλων και του συστήματος μπαταριών, πλησιάζουν τις ονομαστικές τους τιμές, τότε τίθεται σε λειτουργία κάποια εφεδρική συμβατική μονάδα.
ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Αξίζει να αναφερθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΗΛΙΑΚΟ ΘΕΡΜΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ, μια σχετικά νέα τεχνολογία.
Ο Σταθμός αυτός, ισχύος 52 MW, θα εγκατασταθεί στην Κρήτη και συγκεκριμένα στη περιοχή ΑΘΕΡΙΝΟΛΑΚΟΣ. Σημειώνεται ότι στη περιοχή αυτή υπάρχει συμβατικός σταθμός της ΔΕΗ Α.Ε., συνολικής ισχύος 200 MW.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΗΛΙΑΚΟΥ ΘΕΡΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ
Η ηλιοθερμική τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρισμού, αποτελεί σήμερα μία εναλλακτική τεχνολογία σε σχέση με την φωτοβολταική, η οποία αξιοποιεί και αυτή την ηλιακή ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Η λειτουργία της βασίζεται στην αρχή ότι η συγκέντρωση της ηλιακής ακτινοβολίας (κυρίως της απευθείας προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας – direct solar radiation) σε ένα σημείο, έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη πολύ υψηλών θερμοκρασιών, οι οποίες συμβάλλουν στην θέρμανση ενός ρευστού (συνήθως ελαίου), σε θερμοκρασίες περίπου 400 – 1000 c.
Το θερμό ρευστό/έλαιο, χρησιμοποιείται στη συνέχεια για την παραγωγή ατμού υπό πίεση, ο οποίος σε ένα ατμοηλεκτρικό εργοστάσιο παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Στην εν λόγω τεχνολογία περιλαμβάνεται επίσης και σύστημα αποθήκευσης θερμικής ενέργειας με την μέθοδο υγροποιημένου άλατος.(μίγμα νιτρικού νατρίου και καλίου). Με αυτόν τον τρόπο, ο σταθμός έχει την δυνατότητα να παράγει ηλεκτρική ενέργεια και μετά την δύση του ηλίου, στο ονομαστικό φορτίο, με αυτονομία μέχρι και πέντε ωρών.
Με την λειτουργία αυτού του ηλιοθερμικού σταθμού, αναμένεται ότι θα μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος (CO2), κατά 100.000 τόνους τον χρόνο.
Συνεπώς με τρέχον κόστος ρύπων (CO2) 70 ευρώ/τόνος, το οικονομικό όφελος θα ανέρχεται στο ποσό των 7.000.000 ευρώ τον χρόνο.
Το έργο αυτό, έχει αξιολογηθεί από την ομάδα DG-CLIMA της Ευρωπαικής επιτροπής στα πλαίσια του προγράμματος NER 300, κερδίζοντας την πρώτη θέση στην κατάταξη της κατηγορίας του, με κριτήρια την οικονομική και περιβαλλοντική απόδοση.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΡΓΕΙΑΣ ΘΕΡΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΣΤΗΝ ΝΗΣΟ ΙΚΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2019. ( Τα επόμενα χρόνια, είναι χρόνια πανδημίας με πιθανόν μη πραγματικά στοιχεία )
Από τα στοιχεία Ηλεκτροπαραγωγής στα υπόλοιπα μη διασυνδεδεμένα νησιά ( ΜΔΝ ), του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας ( ΔΕΔΔΗΕ ), έχουμε για την νήσο Ικαρία:
Ιανουάριος : 2562,90 MWh
Φεβρουάριος: 1971,1 >>
Μάρτιος : 1837,95 >>
Απρίλιος: 1791,28 >>
Μάιος: 1635,22 >>
Ιούνιος: 1852,78 >>
Ιούλιος: 2553,10 >>
Αύγουστος: 2959,17 >>
Σεπτέμβριος: 1798,05 >>
Οκτώβριος: 1596,04 >>
Νοέμβριος: 1651,59 >>
Δεκέμβριος: 1949,81 >>
Σύνολο παραγωγής για το έτος 2019, από τον θερμικό Σταθμό: 24159 MWh.
Από τον πίνακα << εκτιμήσεις από την IEA (international Energy Agency) για εκπομπές ανά καύσιμο, έχουμε την τιμή (βλέπε παράρτημα):
736 kg co2/MWh, με καύσιμο Αργό πετρέλαιο ( μαζούτ ).
Συνεπώς για να παραχθεί η παραπάνω ενέργεια από τον θερμικό Σταθμό, εκπέμπεται στο περιβάλλον διοξείδιο του άνθρακος:
24159 MWh x0,736 ton/MWh =17781,024 ton
Επειδή το ποσό αυτό έχει υπολογισθεί σε λειτουργία των μονάδων στο ονομαστικό φορτίο, εκτιμάται ότι το ποσό αυτό στα διάφορα σημεία φόρτισης των Μονάδων, θα είναι περίπου 20.000 ton CO2.
Το κόστος αυτών των ρύπων με μέση χρηματιστηριακή τιμή 100 ευρώ/ton θα είναι:
20.000 ton CO2 x100 ευρώ/ton =2.000.000 ευρώ.
Κατά συνέπεια το ποσό αυτό δεν θα πληρώσει η χώρα για τα δικαιώματα εκπομπής αερίων ρύπων CO2.
Τα τελευταία χρόνια για την κάλυψη των αναγκών, η χώρα εισάγει ηλεκτρική ενέργεια από τρίτες χώρες, εξάγοντας πολύτιμο συνάλλαγμα. Εκτιμάται ότι ποσοστό 15% περίπου εισάγεται.
Εάν η ενέργεια αυτή παραγόταν στην Ηπειρωτική χώρα με μέση τιμή στην χονδροεμπορική 285 ευρώ/MWh, το οικονομικό όφελος θα είναι:
24.519 MWh X 285 ευρώ/ MWh =6.885.315 ευρώ.
Από τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, αφαιρώντας το κόστος εκπομπών CO2, προκύπτει ότι το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από συμβατική μονάδα είναι περίπου 200 ευρώ/MWh.
Οπότε για το έτος 2019 θα έχουμε:
24.159 MWh x 200 ευρώ/MWh= 4.831.000 ευρώ.
Κατά συνέπεια το συνολικό οικονομικό όφελος, από την μη λειτουργία του συμβατικού σταθμού του Νησιού θα είναι:
2.000.000 ευρώ (κόστος ρύπων) + 4.831.000 ευρώ (κόστος παραγωγής Σ.Μ.) =6.831.800 περίπου 7.000.000 ευρώ.
Προφανώς ένας τέτοιος Σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, θα μπορούσε να μελετηθεί και να κατασκευασθεί και στην Ηπειρωτική χώρα.
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Με τον νόμο 4425/2016, θεσμοθετήθηκε το χρηματιστήριο ενέργειας στην Ελλάδα και άρχισε η λειτουργεία του τον Μάρτιο του έτους 2020. Ο τρόπος με τον οποίο καθορίζεται η τιμή της MWh στην χονδρική αγορά, εξαρτάται από την Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ).
Οριακή Τιμή του Συστήματος ή ρήτρα αναπροσαρμογής, είναι η τιμή χονδρικής αγοράς της MWh, με την οποία αγοράζουν οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας από τον ΛΑΓΗΕ Α.Ε. ( Λειτουργός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.).
Η τιμή αυτή προκύπτει από το υψηλότερο κόστος παραγωγής της MWh, κάποιας μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία εντάσσεται στο σύστημα στην συγκεκριμένη περίοδο ελέγχου.
Η ΡΑΕ ( Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ), πρότεινε τις παρακάτω σχέσεις για την τιμολόγηση των ρητρών αναπροσαρμογής των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας:
( Σημειώνεται ότι οι ρήτρες αναπροσαρμογής μπορεί να είναι χρεωστικοί ή πιστωτικοί προς στους καταναλωτές).
C(x) = a.(x-Lc)+b Όταν χ< LC
C(x) = a.(x-Lu)+b Όταν χ> Lu
C(x) = 0 Όταν Li<x< Lu
Όπου:
C(x): Μοναδιαίο κόστος του εκάστοτε μηχανισμού αναπροσαρμογής χρέωσης του κάθε μεγέθους χ.
X: Ο μέσος όρος που λαμβάνει το κάθε μέγεθος αναφοράς της αγοράς για την περίοδο ελέγχου (t).
Lu: Τιμή του μεγέθους αναφοράς πάνω από την οποία ενεργοποιείται ο μηχανισμός αναπροσαρμογής χρεωστικά προς τον καταναλωτή (ευρώ/MWh).
Lc: Τιμή του μεγέθους αναφοράς κάτω από την οποία ενεργοποιείται ο μηχανισμός αναπροσαρμογής πιστωτικά προς τον καταναλωτή (ευρώ/MWh).
a: Συντελεστής προσαύξησης, ο οποίος επιλέγεται ελεύθερα από τον προμηθευτή. Είναι αριθμός μεγαλύτερος από το 0.
Οι μονάδες του μηχανισμού πρέπει να ορίζονται κατά τρόπο, ώστε το γινόμενο
a.(x-Lc) και το γινόμενο a.(x-Lu), να εκφράζονται σε ευρώ/MWh.
b: Συντελεστής προσαύξησης, ο οποίος επιλέγεται ελεύθερα από τον προμηθευτή. Είναι αριθμός μεγαλύτερος ή ίσος με το 0 και εκφράζεται σε ευρώ/MWh.
Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικές τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας (ευρώ/MWh), το τελευταίο χρονικό διάστημα, όπως αυτές έχουν καθορισθεί από το χρηματιστήριο ενέργειας:
21-03-2022: 237 ευρώ/MWh
01-04-2022: 223 >>
04-04-2022: 344 >>
07-04-2022: 246 >>
12-04-2022: 276 >>
14-04-2022: 259 >>
18-04-2022: 287 >>
19-04-2022: 268 >>
20-04-2022: 269 >>
Μέση τιμή χονδρικής στο τελευταίο χρονικό διάστημα περίπου 271 ευρώ/MWh.
Όπως γίνεται κατανοητό η τιμή αυτή είναι υπερβολικά μεγάλη, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη , να επιβαρύνονται με το κόστος αυτό. Ιδιαίτερα στη χώρα μας μετά την βίαιη απολιγνιτοποίηση και του μεγάλου κόστους του φυσικού αερίου, οι καταναλωτές καλούνται να επιβαρυνθούν όχι μόνο με το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και άλλων προιόντων καθημερινής χρήσης.
Για τους λόγους αυτούς η εύρεση κατάλληλων μεθόδων αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας και με αυτό τον τρόπο η ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας θεωρείται μονόδρομος.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο ΑΔΜΗΕ με ανακοίνωσή του στις αρχές του 2021, για την αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων, είχε επισημάνει τα εξής:
<< Διευκρινίζεται ότι στις εκτιμήσεις παραγωγής δεν λαμβάνονται υπόψη οι ΑΠΕ, καθώς σε ακραίες συνθήκες ψύχους, η συμβολή τους εμφανίζεται πολύ περιορισμένη>>.
Επίσης ο ΑΔΜΗΕ σε άλλη ανακοίνωσή του τονίζει :
<< Ο περιορισμός των επιλογών στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας δεν είναι καλή διοίκηση, κανείς διευθύνων σύμβουλος επιχείρησης δεν βάζει όλα τα λεφτά του στο ίδιο καλάθι, πάντα φροντίζει να εξασφαλίσει την επιχείρησή του πολύπλευρα>>.
Κατά συνέπεια η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ σε τυχαίους χρόνους, πρέπει να αποθηκεύεται και στη συνέχεια να εγχέεται στο σύστημα, όταν υπάρχει ζήτηση. Μέχρι σήμερα οι πλέον αξιόπιστοι τρόποι αποθήκευσης είναι η αντλιοσιοαταμίευση και τα συστήματα μπαταριών.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί η αντλιοσιοαταμίευση περιλαμβάνει δύο ταμιευτήρες νερού, οι οποίοι βρίσκονται σε διαφορετικά υψομετρικά σημεία. Με αυτό τον τρόπο, η τυχαία παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, χρησιμοποιείται για την άντληση του νερού από τον ένα χαμηλά ευρισκόμενο ταμιευτήρα στον άλλο, ο οποίος βρίσκεται υψηλότερα. Στη συνέχεια η δυναμική ενέργεια του νερού, μέσω υδροστροβίλων, μετατρέπεται σε ηλεκτρική < Υβριδικός Σταθμός >.
Η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας, που παράγεται από ΑΠΕ, σε συστήματα μπαταριών λιθίου, μάλλον θα λύσει το τεράστιο πρόβλημα της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Αναμένεται ότι το κόστος αποθήκευσης αυτής της μεθόδου, θα είναι μάλλον χαμηλό και ιδιαίτερα όταν θα συνδυάζεται με την προηγούμενη αναφερθείσα μέθοδο.
Στην Ελλάδα ένα τέτοιος Σταθμός αποθήκευσης με σύστημα μπαταριών (BESS: Battery Energy storage), ισχύος 40 KW, έχει εγκατασταθεί στην νήσο Κάρπαθο, σε πειραματικό στάδιο.
Συμπερασματικά, η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, μεγάλης ισχύος, θεωρείται απαραίτητη, προκειμένου να καταστεί εφικτή η μετάβαση στις ΑΠΕ και η διείσδυσή τους στο ηλεκτρικό ισοζύγιο της χώρας. Μετά και τις τελευταίες μεγάλες αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου και στους ρύπους (κόστος CO2), όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αποθήκευση κρίνεται αναγκαία.
El Hierro
Ελ Ιέρο Ξοδεύοντας πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ επιδοτήσεων της ΕΕ κατέληξε να έχει ηλεκτρισμό με 69% πετρέλαιο.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου