Μάκρις η Ιερά τροφός


Η Ευβοϊκή μυθολογική παράδοση (πρωτο-ιστορία) θέλει στο Νύσαιον όρος (ίσως το σημερινό Ξηρόν Όρος) να έχει ανατραφεί ο Διόνυσος. Εκεί ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Κυρήνης, δέχθηκε σε ένα καλάθι, που του παράδωσαν γυναίκες εξόριστες από τη Θήβα [4] το νεογέννητο Βάκχο. Ο Αρισταίος  παράδωσε με τη σειρά του το βρέφος, παράνομο καρπό του έρωτα του Δία και της Σεμέλης, στην κόρη του, Μάκρη, για να το αναθρέψει. Η Ήρα, πανταχού παρούσα στο νησί, μόλις πληροφορήθηκε το γεγονός, εξόρισε διαπαντός από την Εύβοια τη Μάκρη. Η τελευταία πήρε το Διόνυσο και εγκαταστάθηκαν στο νησί των Φαιάκων (Κέρκυρα). [1] (Η Εύβοια και Μάκρις κατά τον Στράβωνα (445)) [2]

Συγκεκριμένα ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα Αργοναυτικά (Δ.1131-1140) αναφέρει:

"ἄντρῳ ἕν ἠγασθέω, τόθι δή ποτε Μάκρις ἔναιεν / κούρη Ἀρισταίοιο μελίφρονος, ὅς ρά μελλισσέων /  ἔργα πολυκμήτοιό τ' ἀνεύρατο πίαρ ἐλαίης / κείνη δή πάμπρωτα Διός Νυσήιον ὑία / Εὐβοίης ἔντοσθεν Ἀβαντίδος ὦ ἑνί κόλπῳ / δέξατο καί μέλιτι ξηρόν περί χεῖλος ἔδευσεν / εὐτέ μίν Ἐρμείης φέρεν ἐκ πυρός ἔδρακε δ' Ἤρη / καί ἔ χολωσαμένη πάσης ἐξήλασε νήσου /  ἡ δ' ἄρα Φαιήκων ἱερῷ ἑνί τηλόθεν ἄντρῳ / νάσσατο, καί πόρεν ὄλβον ἀθέσφατον ἐνναέτησιν."

Η Μάκρη ήταν κόρη του σοφού Αρισταίου, που είχε βρει πως να εκτρέφουν οι άνθρωποι τις μέλισσες και να παίρνουν το μέλι τους και πως να παίρνουν το λάδι από τις ελιές. Η Μάκρη έμελλε να είναι η πρώτη τροφός του Διονύσου, όταν ο Ερμής της έφερε το θεϊκό βρέφος. Αυτή ήταν η πρώτη που πήρε στην αγκαλιά της τον γιό του Δία στην Εύβοια, όπου κατοικούσε και άλειψε με μέλι τα ξεραμένα χείλη του. Όταν αυτό έγινε αντιληπτό από την Ήρα, την καταδίωξε και η Μάκρη αναγκάστηκε να βρει καταφύγιο σε ένα ιερό σπήλαιο στην χώρα των Φαιάκων και χάρισε ατελείωτη ευτυχία στους κατοίκους. [3]


Μάκρις εμυθεύετο και νύμφη θυγατήρ του Αριστέως (υιός του Απόλλωνος ή του Χείρωνος) ο οποίος ήτω θεός των παλαιοτάτων κατοίκων της Ελλάδος, ευεργετικός προστάτης πάσης αγροτικής εργασίας και δη και της κατασκευής του οίνου. [2]

Βέβαια την γέννηση του αγαπημένου θεού των Ελλήνων, του Διονύσου διεκδικούν πολλές περιοχές, καθώς και την δόξα ότι ανέθρεψαν τον θεό. Ανάμεσά τους η Βοιωτία, ο Παρνασσός, η Θεσσαλία, η Μακεδονία, η Θράκη, η Νάξος, η Εύβοια και η Ικαρία.


Αρισταίος: Ποιος ήταν ο πανάρχαιος ήρωας, ο οποίος εικονίζεται σε νομίσματα της Κερκύρας και της Ζακύνθου; Ευεργέτης της ανθρωπότητος - Υιός του Απόλλωνος και της Κυρήνης του Πηνειού. Ετράφη με αμβροσία και έγινε αθάνατος. Η αιτία του θανάτου της Ευριδίκης του Ορφέως. Ιδρυτής της πόλεως Κυρήνης της Λιβύης και αποικιστής της Σαρδηνίας. Προστάτης των ποιμνίων και Ευρετής της Μελισσοκομίας.  Η λατρεία του ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Βοιωτία, την Κέα, την Σικελία, την Σαρδηνία, την Θεσσαλία και την Μακεδονία. εφημ. «Ενημέρωση», 20.7.2003, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 21.7.2003. [5]

Πηγές

[1] http://taxidievia.blogspot.com/2016/10/7.html?m=1

[2] Πελασγικά Ι. Θωμόπουλου σελ.192

[3] Περιοδικό Ιχώρ τεύχος 173

[4] http://www.arxeion-politismou.gr/2022/03/arxaia-elliniki-Krimea.html?spref=fb

[5] http://www.arxeion-politismou.gr/2023/03/Olvia-Gallias.html?spref=fb&fbclid=IwAR1XOtWRR5u64t4Y-yShauYUDjX2d_yuAaWMl23EUbxB-1lJoiL61-2BPkE



Σχόλια