Τις ημέρες με πολύ ήλιο και άνεμο, φτάνουμε να πετάμε στην Ελλάδα ακόμη και το 50% της πράσινης φθηνής παραγόμενης ενέργειας.
Το σύστημα δεν μπορεί να αντέξει όλη αυτή την ενέργεια και ειδικά σε μέρες με χαμηλή ζήτηση, όπως το Πάσχα, για να αποφευχθεί ένα μπλακ άουτ, όταν εκεί γύρω στην Δύση του ήλιου, χάνεται απότομα όλη η παραγωγή φωτοβολταϊκών, οι συμβατικές μονάδες, είναι μονόδρομος.
Είναι η άλλη όψη της πράσινης μετάβασης, που προχωρά χωρίς συστήματα αποθήκευσης και μπαταρίες, μια νέα πραγματικότητα που κοστίζει εκατομμύρια σε επενδυτές, οικονομία και καταναλωτές, αφού, εμποδίζει την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ και δείχνει ότι δεν είναι όλα ρόδινα.
Είναι τωρινό το φαινόμενο; Όχι, απλώς όσο αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ, τόσο και θα μεγεθύνεται. Δεν είχαμε φτάσει ποτέ μέχρι σήμερα, να έχουμε τόσα πολλά αιολικά και φωτοβολταϊκά τα οποία να καλύπτουν ακόμη και το 60%-70% της ζήτησης, όπως τους τελευταίους μήνες.
Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι πέρυσι, μπήκε για πρώτη φορά στο σύστημα πάνω από 1 GW νέων φωτοβολταϊκών, αυξάνοντας την συνολική τους ισχύ στα 4,89 GW. Το 2021 είχαν μπει 670 MW και το 2020, 420 MW. Και είμαστε ακόμη στην αρχή. Στο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια προβλέπεται εκτίναξη των φωτοβολταϊκών, από τα 4,89 GW σήμερα, στα 14,1 GW! Ποιό εθνικό σύστημα και ποια δίκτυα θα τα σηκώσουν όλα αυτά, αν μέχρι τότε δεν έχει γεμίσει η Ελλάδα με μπαταρίες και συστήματα αποθήκευσης και δεν έχουν γίνει πράξη τα σχέδια για εξαγωγή πράσινης ενέργειας στην Ευρώπη;
Το καμπανάκι που χτύπησε ο ΑΔΜΗΕ για τον κίνδυνο μπλακ άουτ το Πάσχα και η συνάντηση της Παρασκευής στα γραφεία της ΡΑΕ, ανοίγει ένα θέμα που αφορά το ίδιο το στοίχημα της πράσινης επανάστασης. Όχι μόνο την ασφαλή παροχή ενέργειας κατά τις μέρες με πολύ ήλιο και άνεμο, αλλά τον ίδιο τον επανασχεδιασμό των εθνικών στόχων. Την απόφαση να επιδοτηθεί η αγορά μπαταριών μικρής διάρκειας, την επιτάχυνση των διαγωνισμών για τα μεγάλα συστήματα αποθήκευσης, την αλλαγή του ίδιου του πλάνου με το οποίο πορεύεται η χώρα προς το 2030.
Ενδεχομένως, μπροστά στο πρόβλημα, να χρειάζεται οι αρμόδιοι να ξαναδούν το μείγμα των στόχων της χώρας μέχρι το 2030. Και να πρέπει να αυξηθεί ο πήχης για τα χερσαία αιολικά, τα οποία παράγουν ενέργεια πολύ περισσότερες ώρες απ’ ότι τα φωτοβολταϊκά και έχουν πολύ πιο ομαλή κατανομή μέσα στο 24ωρο.
Το σχέδιο προβλέπει αύξηση μόλις κατά 2,2 GW. Από τα 4,9 GW σήμερα, προβλέπεται να φτάσουν στα 7,1 GW το 2030. Δηλαδή αύξηση 45% έναντι 188% των φωτοβολταϊκών. Σε τελική ανάλυση, γιατί να συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό οι επενδύσεις στις ΑΠΕ, όταν θα είναι όλο και συχνότερος ο κίνδυνος να πετάγεται ακόμη και το 50% της πράσινης παραγόμενης ενέργειας;
Το μπλακ άουτ και το πρόβλημα
Στο παρελθόν, ο νούμερο ένας κίνδυνος μπλακ άουτ εμφανιζόταν σε συνθήκες παρατεταμένου καύσωνα, όταν η παραγωγή κάλυπτε οριακά τη ζήτηση.
Σήμερα, το πρόβλημα δεν αφορά την προσφορά (καθοριστική η ένταξη της νέας μονάδας της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα), αλλά την χαμηλή ζήτηση σε περιβάλλον υψηλής διείσδυσης της διάσπαρτης και ευμετάβλητης παραγωγής των ΑΠΕ. Το πρόβλημα εμφανίζεται σε περιόδους όπου οι ανάγκες για ρεύμα δεν είναι μεγάλες, επομένως αρκούν για να καλυφθούν σε συντριπτικό βαθμό από τις ΑΠΕ, οι οποίες ούτως ή άλλως εισέρχονται κατά προτεραιότητα στο σύστημα.
Με τη Δύση όμως του ήλιου, έπειτα από μια ημέρα όπου τα φορτία καλύφθηκαν σε ποσοστό 50%-60% από ΑΠΕ, η παραγωγή φωτοβολταϊκών πέφτει απότομα. Την στιγμή εκείνη, δεν είναι εύκολο να αυξηθεί, το πολύ μέσα σε μια ώρα, η παραγωγή ρεύματος από συμβατικές μονάδες φυσικού αερίου ή λιγνίτη, προκειμένου η προσφορά ενέργειας να ισορροπήσει με τη ζήτηση. Την στιγμή δηλαδή που νυχτώνει και φτάνουμε στο μέγιστο της ζήτησης, κινδυνεύουμε να φύγει από το σύστημα η μισή παραγωγή και παραπάνω.
Μπαταρίες και συστήματα αποθήκευσης
Δίχως λύση, αργά ή γρήγορα εκατοντάδες επενδύσεις θα βρεθούν στον αέρα. Πόσο μάλλον όταν σε ένα τόσο κορεσμένο ηλεκτρικό χώρο, όπως ο ελληνικός, θα πρέπει να χωρέσουν τα «πράσινα» γιγαβάτ των στόχων του ΕΣΕΚ, μαζί με εκείνα που θα εξαχθούν στη χώρα μας μέσω των διασυνδέσεων με Β. Αφρική και Μ. Ανατολή.
Το ένα θέμα αφορά τις μπαταρίες μικρής διάρκειας. Ο ΑΔΜΗΕ, όσο και το Πολυτεχνείο, καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα, ότι πρέπει σε όσα έχουν πάρει προσφορές σύνδεσης και βρίσκονται καθ’ οδόν προς την κατασκευή και λειτουργία, να προστεθούν, για τη προμήθεια των οποίων θα πρέπει να επιδοτηθούν.
Είναι ο μοναδικός τρόπος για να γλιτώσει το κορεσμένο δίκτυο τη συμφόρηση και να αξιοποιηθεί ο λιγοστός διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος κατά περιοχή. Σαν ιδέα ακούγεται ελκυστική. Στην πράξη συνεπάγεται να βρεθούν τα σχετικά κεφάλαια από ευρωπαϊκά ταμεία, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και το REPowerEU.
Το άλλο θέμα αφορά τα μεγάλα συστήματα αποθήκευσης. Κανονικά, ο πρώτος διαγωνισμός θα έπρεπε να έχει προκηρυχθεί από το ΥΠΕΝ μέσα στο πρώτο τρίμηνο. Καθυστερήσεις και άλλα ζητήματα, τον πάνε προς τα πίσω.
H Ελλάδα μπορεί να είναι μια από τις πιο ελκυστικές χώρες για επενδύσεις ΑΠΕ διεθνώς. Είναι σίγουρα μια μεγάλη επιτυχία για τη χώρα. Ολοι ωστόσο οι σχετικοί με την ενέργεια ήξεραν από την αρχή ότι μεγάλο ποσοστό ΑΠΕ σημαίνει και προκλήσεις για το εθνικό ηλεκτρικό σύστημα. Δεν κάναμε ό,τι έπρεπε εγκαίρως και τώρα έρχεται η ανώμαλη προσγείωση.
Ο τομέας της αποθήκευσης έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον όλων των εγχώριων ενεργειακών ομίλων, αλλά και «παικτών» από το εξωτερικό. Ο λόγος είναι πως ο νέος αυτός κλάδος, για την εγχώρια ενεργειακή αγορά, θα κληθεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη στήριξη της περαιτέρω διείσδυσης των ΑΠΕ και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για την αύξηση του «πράσινου» μεριδίου στο ηλεκτρικό σύστημα, το οποίο σχεδιάζεται να ανέλθει στο 80% έως το 2030.
Επομένως, καθώς οι μονάδες θα αποθηκεύουν «πράσινες» κιλοβατώρες, αντισταθμίζοντας τη στοχαστικότητα των ανανεώσιμων πηγών, εγχώριες και ξένες εταιρείες διεκδικούν μερίδιο στις σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες δραστηριοποίησης στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρισμού, που θα έχουν αυτά τα έργα.
Ενδεικτικό του επενδυτικού «πυρετού» είναι το γεγονός ότι οι άδειες για standalone μπαταρίες είναι υπερπολλαπλάσιες του χαρτοφυλακίου των 900 MW που «περάσει» από τους διαγωνισμούς. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία Μαρτίου της ΡΑΕ, έως αυτή τη στιγμή έχουν εκδοθεί ούτε λίγο ούτε πολύ 394 άδειες για μονάδες συσσωρευτών, συνολικής ισχύος 22.547 MW.
Στις ράγες μπαίνει η ανάπτυξη των πρώτων αυτόνομων (standalone) μονάδων αποθήκευσης στην Ελλάδα, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες του Inisder.gr, στα τέλη Ιουνίου πρόκειται να διενεργηθεί ο πρώτος διαγωνισμός για τη διεκδίκηση στήριξης από ανάλογα έργα.
Ο νέος αυτός «πράσινος» κλάδος συγκεντρώνει τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον, ενώ η πρώτη δημοπρασία θα διεξαχθεί σε μία συγκυρία όπου έχει αναδειχθεί η σημασία της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, για την αποφυγή προβλημάτων στην ασφάλεια και την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος, καθώς αυξάνεται συνεχώς το μερίδιο ΑΠΕ.
Υπενθυμίζεται ότι στο Ταμείο Ανάκαμψης προβλέπεται ένα κονδύλι ύψους 200 εκατ. ευρώ για την επιδότηση ενός πρώτου «κύματος» standalone μπαταριών, συνολικής ισχύος 900 MW. Με το ποσό αυτό εκτιμάται ότι θα καλυφθεί έως το 40% του CAPEX των επιλέξιμων μονάδων, οι οποίες θα προκριθούν μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών.
Με τη δημοπρασία στα τέλη Ιουνίου θα γίνει η «πρεμιέρα» αυτών των ανταγωνιστικών διαδικασιών, στο πλαίσιο των οποίων σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα πραγματοποιηθούν συνολικά δύο διαγωνισμοί. Αυτό σημαίνει ότι στην πρώτη δημοπρασία, σε ένα τρίμηνο περίπου από σήμερα, θα «κλειδώσουν» στήριξη standalone μπαταρίες συνολικής ισχύος περί τα 450 MW. Τα υπόλοιπα 450 MW θα προκριθούν μέσα από τη δεύτερη δημοπρασία, η οποία θα διεξαχθεί μετά από μερικούς μήνες – και σε κάθε περίπτωση, μέσα στο 2023.
Το σύνολο του χαρτοφυλακίου, δηλαδή και τα 900 MW, θα πρέπει να είναι έτοιμα προς λειτουργία στο 4ο τρίμηνο του 2025. Η προθεσμία αυτή, όπως και τα παραπάνω ορόσημα, περιλαμβάνονται στο χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης για την υλοποίηση της αντίστοιχης δράσης.
Πηγή
https://www.michanikos-online.gr/%CF%80%CE%B5%CF%84%CE%AC%CE%BC%CE%B5-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-50-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%82/?utm_content=bufferb194f&utm_medium=social&utm_source=linkedin.com&utm_campaign=buffer
https://buff.ly/3U5Pl7I
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου