 |
| Στεατοπυγικό ειδώλιο (Β' μισό 4ης χιλιετίας) από την Μακρυκάπα [1]. |
Η Μακρυκάπα είναι χωριό της Εύβοιας. Νυν ανήκει στον Δήμο Διρφύων – Μεσσαπίων.
Στα ανατολικά της Μακρυκάπας υψώνεται ένας χαμηλός λόφος – ίσως και να είναι τεχνητός δηλ. τύμβος – που λέγεται Ράκου. Σε αυτόν ευρέθησαν «προϊστορικοί» οικισμοί, «προϊστορικά» όστρακα και θραύσματα πυριτόλιθου…
Γύρω της υψώνεται το βουνό Τάναϊς / Ταναΐς (< ταν- > τανύω, ταινία, κλπ. = μακραίνω, μακρύς, κλπ.). (Άρα γε συνδέεται με την νύμφη Μάκρη; [4])
Με το όνομα αυτό απαντάμε αρχαία ελληνική αποικία στον Πόντο, με ομώνυμο ποταμό (ο οποίος εκ παραφθοράς είναι σήμερα γνωστός ως Ντον). Το οροπέδιον της Ταναΐδος είναι από τις πιο ωραίες πεζοπορίες στην Εύβοια [3]. Ενώ προς την Άτταλη υπάρχει αρχαίο μονοπάτι με μνημειακή κλίματα, λαξευμένη στα βράχια…Το τοπωνύμιο Άτταλης μας θυμίζει αρχαία Κρήτη…
Ως γνωστόν, οι αρχαίοι Κουρήτες / Κρήτες ήσαν οι πρώτοι οικιστές της Χαλκίδος…
Άρα το όνομα του χωριού ίσως να είναι λαϊκή απόδοσις του αρχαίου ονόματος του όρους της οροσειράς Δίρφυος.
Η Μακρυκάπα έχει δώσει μερικά καταπληκτικά αρχαία ευρήματα, δείγματα του υψηλού πολιτισμού των κατοίκων του Μεσσαπίου.
Το Μεσσάπιον είναι όρος της Ευβοίας. Επήρε το όνομά του από τον Μέσσαπο, που μετώκησε στην Ιταλία.
Το στεατοπυγικό ειδώλιο (του β΄ μισού της 4ης χιλιετίας π.Χ., το συγκλονιστικό αυτό εύρημα των 6.000 χρόνων, από την Μακρυκάπα, που συνδέει την περιοχή με όλον τον ευρύτερο αιγαιακό χώρο, ως ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο, δεν είναι δυνατόν να το δει κανείς σήμερα. Μήτε Ευβοεύς, μήτε Έλλην. Μήτε φιλίστωρ, μήτε φιλότεχνος. Μήτε κανείς άλλος μελετητής, ιστορικός ή φοιτητής, που ίσως εκπονεί μια εργασία… Διότι αποτελεί προϊόν αρχαιοκαπηλίας.[2]
Στην ιδιωτική συλλογή George Ortiz στη Γενεύη ανήκουν δύο βιολόσχημα μαρμάρινα ειδώλια και ένα στεατοπυγικό ακέφαλο ειδώλιο του Β΄ μισού της 4ης χιλιετίας από την Εύβοια το οποίο ο αρχαιολόγος Πέτρος Καλλιγάς ταυτίζει με αυτό που βρέθηκε στη Μακρυκάπα. Στη συλλογή Shelby White και Leon Levy, η οποία επανήλθε στην επικαιρότητα με αφορμή την υπόθεση της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων από τους εμπόρους έργων τέχνης Χρήστο Μιχαηλίδη και Robin Symes, ανήκει ένα σύνολο πέντε μαρμάρινων αντικειμένων της πρώιμης νεολιθικής περιόδου (5000-3500 π.Χ.), τόπος προέλευσης των οποίων αναφέρεται η Εύβοια ή η απέναντι ανατολική ακτή της Αττικής, κοντά στο Πόρτο Ράφτη.
Σημαντικός είναι και ο αριθμός ευβοϊκών αρχαιοτήτων που έχουν περιέλθει στην κατοχή των δύο μεγαλύτερων ιδιωτικών μουσείων της Αθήνας, του Μουσείου Μπενάκη και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Νικόλαου Π. Γουλανδρή. Στη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη περιλαμβάνονται χρυσά κοσμήματα από την Ερέτρια και ένα γλυπτό από την Κάρυστο, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα σύνολο αντικειμένων, γνωστό ως «Θησαυρός της Εύβοιας». Πρόκειται για δύο χρυσά σκεύη, μία αργυρή φιάλη, καθώς και έξι κυκλαδικά αγγεία της τρίτης χιλιετίας (2900-2700 π.Χ.), τόπος προέλευσης των οποίων θεωρείται η κεντρική Εύβοια. Η κυκλοφορία και των έξι κυκλαδικών αγγείων στην αγορά έργων τέχνης κατά το ίδιο χρονικό διάστημα (1933-1936) έχει οδηγήσει εύλογα στο συμπέρασμα ότι τα αντικείμενα αυτά προέρχονται από εκτεταμένη σύληση τάφων των οποίων η θέση, με βάση διασταύρωση στοιχείων, τοποθετείται στην περιοχή της Μακρυκάπας.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η διασπορά των λαθρανασκαφέντων αντικειμένων από τη Μακρυκάπα δεν περιορίσθηκε στην ελληνική επικράτεια, εφόσον δύο όμοιου σχήματος αργυρά σκεύη (2800-2200 π.Χ.), που κυκλοφόρησαν το 1938 στην αγορά αρχαίων έργων τέχνης της Αθήνας, εξήχθησαν από τη χώρα και το 1946 εμφανίσθηκαν στη Νέα Υόρκη. Το πρώτο αγοράσθηκε από τον Joseph Pulitzer για λογαριασμό του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης και το άλλο από τον συλλέκτη Walter C. Baker, ο οποίος το 1971 το κληροδότησε στο ίδιο μουσείο.[1]
Πηγές
[1] Ξενιτεμένες ελληνικές αρχαιότητες - Αφετηρίες και διαδρομές, Σοφία Ματθαίου - Αθηνά Χατζηδημητρίου 2012
[2] ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ http://www.arxeion-politismou.gr/2020/05/thea-gonimotitas-Makrykapas.html
[3] ΟΡΟΠΕΔΙΟΝ της ΤΑΝΑΪΔΟΣ https://www.youtube.com/watch?v=o26JnQ_whTM
[4] https://eviaplan.blogspot.com/2022/02/makri-i-iera-trofos.html
θεα της Γονιμοτητας, 6.000 χρονια πριν, Ευβοια, Μακρυκαπα Ευβοιας, Διρφυς, Μεσσαπιοι, τυμβος, Ρακου, προιστορια, οστρακα, πυριτολιθος, Ταναις, τανυω, ταινια, Μεσσαπιον, Μεσσαπος, Ιταλια, χρυσο σφυρηλατο κυπελλο, εγχαρακτος γραμμικος διακοσμος, 3000 πΧ, 2800 πΧ, Κυκλαδες, Μουσειο Μπενακη, στεατοπυγικο ειδωλιο, 4η χιλιετια πΧ, Αιγαιο, αρχαιοκαπηλια, Γενευη Ελβετιας, Ελβετια, Συλλογη Ορτιζ, Ντοριγκ, αρχαια τεχνη, διασπορα ευβοικων αρχαιοτητων, Χατζηδημητριου, Ποντος, ποταμος Ντον, οροπεδιο Ταναιδος, πεζοπορια, Ατταλη, αρχαιο μονοπατι, μνημειακη κλιματα, Κρητη, Κουρητες, Κρητες, Χαλκιδα, Μεσσαπικος, Μακεδονια, Λακωνια
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου